Willem Nijholt

Acteur Willem Nijholt (Gombong, 1934) heeft de oorlog in Nederlands-Indië in drie kampen doorgebracht: Karang Panas, Lampersari en Bangkong. In 2000 en 2007 sprak hij tijdens de tijdens de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 bij het Indisch Monument in Den Haag.

Willem Nijholt: ‘Er gebeuren dingen in je leven, die je zo maar weer kunt vergeten. Er gebeuren dingen in je leven die je nooit zult kunnen vergeten. Die als met een gloeiend ijzer in je geheugen en je hart zijn ingebrand.’

– Voor Willem Nijholt duurde de Tweede Wereldoorlog 75 jaar geleden in Nederlands-Indië nog tot 15 augustus. Foto | Govert de Roos – Lumen Photo –

Tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië werden mannen door de Japanners van hun vrouwen en kinderen gescheiden en in verschillende kampen opgesloten. Vanaf hun twaalfde (soms nog jonger) werden jongens bij hun moeder weggehaald en in een mannenkamp of jongenskamp geplaatst. Zo ook de tienjarige Willem en zijn oudere broer Jan.

Willem Nijholt: ‘Als het moment daar is hoor ik door het gekrijs van de Jap, de stem van mijn moeder: ‘Niet omkijken Willi, niet omkijken Willi, niet omkijken mijn jongen.’

De jaren in het jappenkamp zal hij niet vergeten. ‘Als je nooit meer zult kunnen vergeten hoe mensen die nu nog leven, je destijds hebben gemarteld, vernederd en uitgehongerd, verschrikkelijke wonden hebben toegebracht en honderdduizenden mensen hebben vermoord uit naam van een Goddelijke keizer… Hóe moet je dat vergeven? Hoe kún je trouwens vergeven als er nooit om vergiffenis is gevraagd? Dat kan ik niet. Dat wil ik niet.’