Lees hier de voordrachten en gedichten die te horen waren tijdens de Nationale herdenking 15 augustus 1945 in 2022.
De herdenking was op 15 augustus live te zien op NPO-1 van 19:00 – 20:00. U kunt de uitzending terugkijken via onderstaande knop.
U kunt het volledige programmaboekje downloaden in PDF-formaat en lezen op uw computer.
Het officiële persbericht van 2022 over de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 kunt u hier nalezen.
Op 23 mei van dit jaar overleed acteur Eric Schneider in een Frans ziekenhuis na een val tijdens een verblijf in zijn huis in Frankrijk. Hij was 87 jaar.
Eric Schneider werd geboren in Nederlands-Indië. Als 7-jarige jongen zag hij hoe de Japanners in 1942 Java binnenvielen. Zijn vader werd meegenomen en moest dwangarbeid verrichten aan de beruchte Birma-spoorlijn. Samen met zijn moeder en broertjes bracht de kleine Eric de oorlog door in de Japanse interneringskampen Tjihapit en Adek.
Bij de onthulling van het Indisch Monument in Den Haag in 1988 was hij de eerste in een lange rij sprekers die op 15 augustus een toespraak hield. In 2015 deed hij dat opnieuw, samen met zijn jongste zoon Beau. Dit jaar zal Beau Schneider (34) op 15 augustus alleen staan bij het Indisch Monument. ‘Voor mij wordt dit een bijzonder afscheid van Eric,’ zegt Beau, die ook acteur is.
© Foto: Ilvy Njiokiktjien – Eric Schneider en zijn zonen Olivier en Beau (midden) in 2015
‘Ik vind het een eer dat de organisatie mij heeft gevraagd om op 15 augustus te komen spreken. In mijn toespraak wil ik straks het persoonlijke verhaal vertellen van mijn vader en opa, die een paar jaar van hun leven in gevangenschap moesten doorbrengen. Wat betekende dat voor hen? En wat betekent dat voor mij? Laat ik vooropstellen dat ik mezelf niet als slachtoffer wil neerzetten. Ik voel me ook niet zo. Wel wil ik meeleven met de mensen die dat wel waren.
Daarbij wil ik de jonge mensen van nu duidelijk maken hoe belangrijk het is om te herdenken. We weten dat een oorlog nooit de moeite waard is. Hoeveel pijn, verdriet en ellende zich met dat meebrengt. Hoeveel een oorlog kapotmaakt. Dat zien we bij elke oorlog weer en toch lijken we er niet van te leren. Ik vind het mooi dat ik de kans krijg om me nu weer met die vragen bezig te houden en me daarin te verdiepen Eric sprak niet graag over zijn kampverleden, alleen op het toneel voelde hij zich vrij om dat te doen. Nu krijg ik een podium om ons verhaal te vertellen.’
Elise is de dochter van een Indische moeder en de kleindochter van een Indische grootmoeder. Ze treedt zowel solo op als met de band Hot Town en het zangtrio Divas of the World.
Elise van der Horst: ‘Ik ben er trots op dat ik dit mag doen. Ik ken het Onze Vader, want ik heb op een christelijke school gezeten, maar ik kende de Indische variant niet. Ik kijk ernaar uit om dit samen met de blazerskapel van de luchtmacht te doen. Zoiets heb ik nog nooit eerder gedaan. Ik denk dat het heel mooi en gevoelig wordt, daar ga ik mijn uiterste best voor doen.’
foto credits: Elize gefotografeerd door William Rutten
Tijdens de herdenking staan verbinding en inclusiviteit centraal. Verbinding komt onder meer tot uiting tijdens de kransleggingen voor alle slachtoffers.
Evenals vele voorgaande jaren zal ook de ambassadeur van de Republiek Indonesië een krans leggen ter nagedachtenis aan alle slachtoffers. Dit jaar is dat de heer Mayerfas.
De speciale Melatikrans bestaat uit honderden handgemaakte Melati’s, die door mensen uit het hele land thuis zijn gemaakt. De krans wordt gelegd door drie generaties uit dezelfde Indische familie: mevrouw Peggy Hoefsloot-Middelkoop, haar zoon Paul Hoefsloot en haar kleindochter Femke Hoefsloot. De Melati, de Indische Jasmijn is het symbool van de Nationale Herdenking 15 augustus.
foto credits: Willemien Nijman
Draag de Melati
De Melati, de Indische jasmijn, is het herdenkingssymbool dat we dragen om te laten zien dat we herdenken. Foto’s van uzelf met de Melati kunt u delen op facebook, Instagram en twitter met de hashtags #ikherdenkop15augustus en #ikherdenk
Draag de Melati, het symbool van respect, betrokkenheid en medeleven.
Heeft u nog geen Melati? Bestel hem dan in onze webshop.
Wat?
Batik is meer dan een techniek om stoffen te versieren. Het is geliefd werelderfgoed met grote culturele betekenis dat door generatie op generatie wordt gekoesterd en gedragen. Het is ook een manier om met motieven, kleuren en symbolen een verhaal te vertellen. Je kunt je laten inspireren door een persoon, een gebeurtenis of een verhaal.
Voor wie?
Er wonen in Nederland 2 miljoen mensen met een Indisch oorlogsverhaal in de familie, zo’n 150.000 van hen zijn jong volwassenen. De kans is groot dat hun opa of oma de tweede wereldoorlog in voormalig Nederlands Indië heeft meegemaakt. Hun kinderen, de tweede generatie, zijn geboren en opgegroeid in Nederland. Zo Hollands als wat, zou je denken. Maar daarnaast óók Moluks, Indisch, Chinees Indonesisch of Papua en alles wat daar tussenin zit. Misschien geldt dit ook voor jouw ouders of grootouders. Dan is dit project speciaal voor jou.
Waarom?
Het kan zijn dat je ouders weten wat hun familie tijdens de oorlog in Indië heeft meegemaakt omdat er ze de verhalen van huis uit hebben meegekregen. Maar in veel gevallen is dat niet zo, want de eerste generatie heeft lang gezwegen over die moeilijke tijd en daardoor kennen hun nakomelingen maar weinig persoonlijke verhalen over de oorlog.
Doe mee!
Om verhalen te delen. Om familietradities door te geven. Om na te denken over de betekenis van 15 augustus. En om daarbij stil te staan op je eigen manier. Sta stil, al is het maar één minuut. En wees daarbij zo luid als je maar wil. Het is tijd om jouw verhaal te vertellen.
© Foto: Arnaud Roelofsz
Speciaal voor iedereen met zo’n verhaal organiseert Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 een heuse spekkoekwedstrijd.
Wie kan de lekkerste spekkoek bakken en welk bijzonder verhaal hoort daarbij?
Stuur een e-mail naar met jouw verhaal uiterlijk 19 juni naar [email protected]
Terang Bulan
Terang bulan, terang bulan di kali,
Buaya timbul, disangkalah mati.
Jangan percaya mulut lelaki,
Berani sumpah, tapi takut mati.
Vertaling
de maan schijnt,
de maan schijnt over de rivier.
de krokodil drijft
je zou denken dat hij dood is
geloof de flinke mannen niet
ook zij zijn bang om dood te gaan
15 Augustus is een dag om verhalen te delen en herinneringen op te halen. Is er een betere manier om dat te doen met familie en vrienden dan thuis, in je eigen keuken of aan de gezellige eettafel? Net vorig jaar doen we dat door een traditioneel gerecht met een bijzonder verhaal te delen. In 2020 was dat de herinnering van Olly Frederici-Jahreis die als jong meisje heeft meegeholpen bij het uitdelen door het Rode Kruis van porties nasi bungkus. Vanja van der Leeden maakte daar toen een eigentijdse versie van; de vrijheidsbungkus. Iedereen houdt van het gerecht waar we dit jaar voor hebben gekozen. Maar dat er ook een bijzonder oorlogsverhaal bij hoort veel minder bekend.
Nasi Rames
In 2021 kookten en aten we samen nasi rames, naar het voorbeeld van Tante Truus. Helemaal naar deze tijd gebracht door de bekende meesterkok Ron Blaauw en zijn chef Agus Hermawan van Ron Gastrobar Indonesia. Nasi rames is bedacht door Tante Truus (1901-1989) in interneringskamp Bandung. Daar zaten voornamelijk Indonesische jonge jongens, romusha’s genoemd, die gedwongen arbeid deden. Tante Truus bracht enige troost met haar ‘nasi remus’, het latere nasi rames. Het betekent eigenlijk niets meer dan verkruimelde rijst. Dit mengde ze met een aantal voedzame groenten, wat vlees en sambal.
Na de oorlog opende ze met haar man het restaurant ‘Tante Truus en Paatje’ aan de Lange Houtstraat in Den Haag, waar ze nasi rames op de kaart introduceerde. Eigenlijk is het geen gerecht, maar simpelweg rijst met verschillende soorten vlees en verschillende soorten groenten. Een soort mini rijsttafel op één bord dus.
Plaats ook uw persoonlijke Melati
Indischmonument.nl is een plek om het hele jaar door samen te herdenken, verhalen te delen en door te geven, om te leren en te verbinden. Bezoekers kunnen (anoniem) hun persoonlijke gedachten delen door er een Melati te plaatsen.
Voorbeeld van een Melati op Indischmonument.nl