Jaarlijks wordt op 15 augustus stilgestaan bij het officiële einde van de Tweede Wereldoorlog in het Koninkrijk der Nederlanden en worden alle slachtoffers herdacht van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.
Evenals vorig jaar zal de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 bij het Indisch Monument in Den Haag dit jaar vanwege de coronamaatregelen helaas geen openbaar karakter hebben. Slechts duizend personen kunnen bij de Herdenking aanwezig zijn. Onze donateurs hebben op 5 juli bericht ontvangen hoe zij zich kunnen aanmelden. Bent u donateur en heeft u geen bericht ontvangen, dan kunt u telefonisch contact met ons opnemen.
Omdat heel veel belangstellenden niet op het veld aanwezig kunnen zijn, stimuleert de stichting ook dit jaar het samen thuis herdenken met diverse initiatieven. Vorig jaar werd hier massaal gehoor aan gegeven. En dat verwachten we ook dit jaar.
De NOS zal dit jaar wederom de live tv-uitzending verzorgen.
Programma
Actrice en theatermaker Esther Scheldwacht zal samen met haar zoon Moos de Walle voordragen. De oorlog met Japan, de bezetting en de jaren daarna hebben ook haar familiegeschiedenis gevormd.
Esther zegt hierover: “Mijn vader en moeder kwamen begin jaren ’50 uit het toenmalige Nederlands-Indië naar Nederland. Ze leerden elkaar hier pas kennen. Er werd thuis niet veel gepraat over de oorlog en de Bersiap. Hun generatie was gericht op aanpassen en overleven. Het werd nooit zo uitgesproken, maar het devies bij ons thuis was: je doet gewoon je best en méér dan je best.”
Sprekers
Tijdens deze herdenking zullen generaal-majoor b.d. Frank van Kappen en de 96-jarige dhr. Loek Middel spreken. Generaal-majoor der mariniers b.d. Frank van Kappen is oud-senator en voormalig adviseur van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Hij bracht als kind de oorlog door in een Japans kamp. Dhr. Loek Middel werd in 2020 uitgeroepen tot vitaalste oudere van Nederland. Hij dook onder tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië en werd in het laatste jaar van de oorlog gevangengenomen in de Glodok gevangenis in Batavia. Na de oorlog werd hij KNIL-militair en in 1950 kwam hij naar Nederland.
Kransleggers
Kransleggers dit jaar zijn mevrouw Nora Valk. Als tiener zat zij in een Japans kamp in Nederlands-Indië. Zij legt de krans namens de burgerslachtoffers. Luitenant-kolonel b.d. Peter Bergman legt een krans namens de militaire slachtoffers. Zijn vader werd met een hellship naar een Japans kamp voor de kust van Singapore gebracht.
Henk Itzig Heine overleefde als jongetje samen met zijn moeder en jongste broer op het nippertje het zogenaamde Gubeng Transport in Surabaya. Samen met dochter Karen en kleinzoon Rick legt hij dit jaar de drie-generatie-krans.
Muziek
Zangeres Debrah Jade (The Voice of Holland) voert samen met gitarist Mark de Groot ‘Someday we’ll all be’ free van Donny Hathaway op.
Voorzitter
Thom de Graaf zal voor het eerst de herdenking bijwonen in zijn rol als voorzitter van de Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945, die hij bekleedt sinds oktober 2020.
“We herdenken op 15 augustus het einde van de Tweede Wereldoorlog voor het hele Koninkrijk der Nederlanden. Voor mij persoonlijk betekent dit dat mijn gedachten uitgaan naar mijn ouders en oudste broer en zus. Het feit dat zij die oorlogsjaren in Indië hebben doorgebracht, heeft een grote rol gespeeld in de hele familie. Het verhaal, deels het verzwegen verhaal, is altijd aanwezig geweest. Ik realiseer mij hoezeer ook ik daardoor ben gevormd.”
© Foto: Arnaud Roelofsz – Esther Scheldwacht en haar zoon Moos de Walle dragen deze editie voor in spoken word
“De generatie van mijn (groot)ouders was erop gericht om aan te passen en te overleven. Een toekomstgerichte generatie.”
Actrice en theatermaker Esther Scheldwacht is een van de hoofdrolspelers op de aankomende Nationale Herdenking. Samen met haar zoon Moos de Walle zal Esther een voordracht houden.
Samen thuis herdenken
Bijdragen aan de Melati-krans
Samen met bewoners van onder meer verzorgingstehuizen worden dit jaar diverse Melati-kransen gemaakt. De Melati (de Indische Jasmijn) is het symbool van herdenken van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Azië. De kransen worden door de Twentse kunstenaar Willemien Nijman samengesteld uit de gemaakte Melati’s. Tijdens de officiële herdenking bij het Nationaal Indisch Monument in Den Haag wordt een Melatikrans gelegd. Melatikransen zullen ook gelegd worden op een aantal andere Indische herdenkingen in Nederland.
Help mee
Voor de kransen zijn veel Melati’s nodig. Wie mee wil doen kan de Melati doe-het-zelf- kit bestellen via de website en de gemaakte Melati’s retourneren via het antwoordformulier. De inzendingen zullen voor de kransen worden gebruikt. Van Almere tot Holten en Breda worden inmiddels al zo’n 1000 melati’s gemaakt. Het handwerkje is een middel om samen te maken en ondertussen met elkaar van gedachten te wisselen. Op deze manier willen we mensen thuis verbinden met de herdenking.
Meer info en Melati doe-het-zelf-kit bestellen
© Foto: Arnaud Roelofsz
Samen zingen: Indische sing-a-long
Speciaal voor scholieren zijn twee iconische Indische en Molukse liedjes (Manisé en Nina Bobo) omgezet in een eigentijdse medley. Met een tutorial kunnen klassen of naschoolse opvang aan de slag. De tutorial is ingezongen door zangers Shanelle de Lannoy (bekend van The Voice Kids) en ingespeeld gitarist Frank Goverts.
Zing mee
Van de deelnemende klassen/groepen wordt een compilatie gemaakt. Iedereen kan natuurlijk meedoen.
Meer info en meedoen met de sing-a-long
Zonnebloemen laten leggen
Wanneer u niet naar de herdenking in Den Haag komt, heeft u de mogelijkheid om zonnebloemen te laten neerleggen. Op die manier kunnen we een mooie traditie in stand houden. U kunt op 15 augustus door leerlingen van het Vrijzinnig-Christelijk Lyceum en het Zeekadettenkorps Vlaardingen tijdens het defilé zonnebloemen laten leggen. U kunt zonnebloemen bestellen via onze webshop, of door €1,- per zonnebloem over te maken op rekeningnummer: NL33 INGB 0007 951874 t.n.v. Stichting Vrienden van Stichting Herdenking 15 augustus 1945.
Optioneel kunt u tijdens het bestelproces in onze webshop, in het opmerkingenveld een persoonlijke boodschap achterlaten. Deze boodschap zullen wij op 15 augustus op onze website plaatsen.
Zonnebloemen bestellen
De vlag uithangen
In de algemene vlaginstructie die is opgesteld door de minister-president is bepaald dat er op 15 augustus officieel uitgebreid gevlagd wordt vanaf Rijksgebouwen om het formele einde van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. Provincies, gemeenten en waterschappen volgen landelijk de formele vlaginstructies om de Nederlandse vlag, zonder wimpel, uit te hangen.
Vlag mee
Op veel plaatsen heeft in Nederland op 15 augustus de vlag uitgehangen. Doe mee en hang uw vlag ook uit.
Meer info over de vlag uithangen
De Melati dragen
De Melati, de Indische jasmijn, is het herdenkingssymbool dat we op 15 augustus dragen om te laten zien dat we herdenken. Foto’s van uzelf met de Melati zijn gedeeld op facebook, Instagram en twitter met de hashtags #ikherdenkop15augustus en #ikherdenk
Draag de Melati
De Melati is nog steeds te koop in onze webshop. De zilveren hanger kunt u het hele jaar dragen.
Heeft u nog geen Melati? Bestel hem dan in onze webshop.
Meer info en Melati bestellen
De traditie doorgeven
Er zijn twee werkbladen beschikbaar om zelf of samen met kinderen, kleinkinderen, neefjes en nichtjes een papieren Melati te maken. Vertel tijdens het knutselen uw Indische familieverhaal en geef de traditie door.
Er is keuze tussen een wensbloem en een windbloem. Zet de Melati Wensbloem in elkaar, schrijf er een mooie wens op en geef ‘m aan iemand cadeau. Of zet de Melati Windbloem in beweging door er tegen te blazen.
Samen koken, samen eten
15 Augustus is een dag om verhalen te delen en herinneringen op te halen. Is er een betere manier om dat te doen met familie en vrienden dan thuis, in je eigen keuken of aan de gezellige eettafel? Net vorig jaar doen we dat door een traditioneel gerecht met een bijzonder verhaal te delen. In 2020 was dat de herinnering van Olly Frederici-Jahreis die als jong meisje heeft meegeholpen bij het uitdelen door het Rode Kruis van porties nasi bungkus. Vanja van der Leeden maakte daar toen een eigentijdse versie van; de vrijheidsbungkus. Iedereen houdt van het gerecht waar we dit jaar voor hebben gekozen. Maar dat er ook een bijzonder oorlogsverhaal bij hoort veel minder bekend.
Ron Blaauw
We koken en eten samen nasi rames, naar het voorbeeld van Tante Truus. Helemaal naar deze tijd gebracht door de bekende meesterkok Ron Blaauw en zijn chef Agus Hermawan van Ron Gastrobar Indonesia dat in het najaar een nieuwe vestiging opent in het pand van Garoeda aan de Kneuterdijk in Den Haag. Het recept voor nasi rames van Ron Gastrobar Indonesia en het filmpje dat speciaal voor ons werd gemaakt zijn binnenkort op deze pagina te vinden.
Nasi Rames
Nasi rames is bedacht door Tante Truus (1901-1989) in interneringskamp Bandung. Daar zaten voornamelijk Indonesische jonge jongens, romusha’s genoemd, die gedwongen arbeid deden. Tante Truus bracht enige troost met haar ‘nasi remus’, het latere nasi rames. Het betekent eigenlijk niets meer dan verkruimelde rijst. Dit mengde ze met een aantal voedzame groenten, wat vlees en sambal.
Na de oorlog opende ze met haar man het restaurant ‘Tante Truus en Paatje’ aan de Lange Houtstraat in Den Haag, waar ze nasi rames op de kaart introduceerde. Eigenlijk is het geen gerecht, maar simpelweg rijst met verschillende soorten vlees en verschillende soorten groenten. Een soort mini rijsttafel op één bord dus.
Vorig jaar kookte Vanja van der Leeden tijdens een live uitzending Nasi Bungkus. Bekijk het volledige recept, of kijk hier de uitzending terug.
Ron Blaauw en Agus Hermawan
Tante Truus serveert koningin Juliana nasi rames
in 1970 tijdens de herdenking van de overgave
van Japan.
Foto: ANP
in 1970 tijdens de herdenking van de overgave
van Japan.
Foto: ANP
Bekijk de documentaire Het land van mijn ouders
In het weekend van zaterdag 14 en zondag 15 augustus 2021 staan filmtheaters uit het hele land stil bij de Nationale Herdenking 15 augustus 1945. Gezamenlijk vertonen vijftien theaters de film Het Land van mijn Ouders.
Meer info
