Elk jaar wordt er tijdens de nationale herdenking 4 mei op de dam een krans gelegd voor álle burgers die zijn omgebracht of omgekomen in Azië, als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld en uitputting tijdens en direct na de Japanse bezetting.
Herdenking 4 mei 2021
In verband met de coronamaatregelen was de Nationale Herdenking op de Dam op 4 mei 2021 niet openbaar toegankelijk. Er was een kleine groep genodigden aanwezig op de Dam. Naast de kransleggers, sprekers en muzikanten waren er enkele vertegenwoordigers van organisaties van verschillende groepen oorlogsgetroffenen en nabestaanden. Ruim 7 miljoen kijkers volgden de herdenking via NPO 1, 2 en 3 en SBS.
Voorafgaand aan de plechtigheid op de Dam was er een herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk. Tijdens dit programma bracht zangeres Jessica Manuputty samen met Nick Croes en het ensemble van het Metropole Orkest, het gebed Indische Onze Vader ten gehore.
Een Indisch meisje leerde het Onze Vader zingen in het klooster van de zusters Ursulinen in Batavia. Toen zij tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangen zat in een jappenkamp zong zij elke avond dit lied. Dit bracht veel gevangenen hoop en troost. Om deze reden wordt dit gezongen gebed het Indisch Onze Vader genoemd.
Kranslegging 2021
Een krans voor alle burgers die zijn omgebracht of omgekomen in Azië, als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld en uitputting tijdens en direct na de Japanse bezetting wordt gelegd door Thea Meulders. Zij is gastdocent bij Stichting Gastdocenten. Gastdocenten vertellen hun persoonlijke oorlogsverhaal over de Japanse bezetting.
Lees hier het verhaal van Thea Meulders
De 19-jarige Amara van der Elst – kind van een Indische moeder en Hollandse vader – hield een spoken-wordvoordracht tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei op de Dam. Zij haalde net als Roxane van Iperen – die eerder in de Nieuwe Kerk sprak -de ‘honderden ongehoorde verhalen’ aan. Waar de een niet weet, kan de ander aanvullen, vertelde ze, en concludeerde:
“Je hoort de echo in de stilte / niet wie harder schreeuwt / maar stiller denkt / niet wie harder schreeuwt / maar stil herdenkt.”
Herdenking 2020
In 2020 jaar werd de herdenkingsplechtigheid op 4 mei enkel online uitgezonden. Op het scherm zagen we zoon Roy Kerrebijn het verhaal vertellen van zijn vader. De 93 jarige Bol Kerrebijn maakte als buitenkamper met zijn familie de oorlog op Java mee. Kleindochter Guusje Poolman Simons vertelde het verhaal van haar oma, de 86 jarige Dolly Poolman Simons-Meijer die tijdens de oorlog in het kamp zat. Twee scouts legden namens hen de krans voor alle burgers die geleden hebben onder de Japanse bezetting. Eerder op de avond klonk in de Nieuwe Kerk het Indisch Onze Vader.
NOS Herhalingen
De herhaling van de bijeenkomst in De Nieuwe Kerk en de Nationale Herdenking bij het Nationaal Monument op de dam met daarin aandacht voor de slachtoffers die ook door de Nationale Herdenking 15 augustus 1945 worden herdacht, is terug te zien op NPO 1, 2 en 3. Dit jaar is er daarnaast extra aandacht geweest voor de gedeelde geschiedenis vanuit het thema 75 jaar vrijheid op de publieke omroep.
Jaarlijks programma
Voor de genodigden die de herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk hebben bijgewoond zijn zitplaatsen gereserveerd. Er zijn jaarlijks ruim 20.000 belangstellenden aanwezig. Wilt u de herdenking bijwonen, houdt dan rekening met de drukte en let op de aanwijzingen. Voor het jaarlijkse programma zie 4en5mei.nl
Kransleggingen voor álle oorlogsslachtoffers
De eerste krans wordt gelegd door de Koning en Koningin, namens de hele Nederlandse bevolking. Deze krans wordt gelegd vlak voor 20.00 uur, het begin van de twee minuten stilte.
Verschillende groepen oorlogsslachtoffers
Vervolgens worden er vijf kransen gelegd door de eerste generatie oorlogsgetroffenen voor verschillende groepen oorlogsslachtoffers:
- Een krans voor mensen die gevangen werden genomen en vermoord omdat zij in verzet kwamen en opstonden voor de rechten van anderen.
- Een krans voor de meer dan 100.000 Joden, Roma en Sinti die werden vervolgd en vermoord in concentratie- en vernietigingskampen enkel en alleen om wie zij waren.
- Een krans voor hen die het leven verloren door oorlogsgeweld, bombardementen, willekeur, uitputting, honger, gebrek, verwaarlozing en schaarste.
- Een krans voor alle burgers die zijn omgebracht of omgekomen in Azië, als gevolg van verzet, internering, oorlogsgeweld en uitputting tijdens en direct na de Japanse bezetting.
- Een krans voor alle militairen en al het koopvaardijpersoneel, omgekomen in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden tijdens de Tweede Wereldoorlog en nadien in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.
De herdenking heeft een nationaal karakter en daarom worden er geen kransen gelegd door vertegenwoordigers van andere landen die betrokken waren bij de bevrijding van het Koninkrijk of door landen die het Koninkrijk hebben bezet.
Defilé
Voordat het defilé begint leggen vijftig basisschoolleerlingen bloemen. Deze leerlingen hebben meegelopen in de Stille Tocht van Amsterdam. Daarna mag iedereen tijdens het defilé een bloemstuk of krans leggen. Scouts delen bovendien bloemen uit.
Koor 2019 | Nada Nirwana
Nada Nirwana (hemelse klanken) is een a capella koor van de Geredja Indjili Maluku (de Moluks Evangelische Kerk). Het kerkkoor uit Barneveld is in 1972 officieel opgericht. Het koor zingt iedere zondag in de eredienst en tijdens de zogenoemde ‘malam penghiburan’, de troostdienst voor nabestaanden. Bekijk via NOS uitzending gemist via bit.ly/2w3Rcjz vanaf 00:36 de uitvoering.
