Oorlog voelt als eindeloze ellende. Wanneer houdt het op, komt er rust, vrede? 75 jaar geleden in Nederlands-Indië was die vrede nog heel ver weg. Misschien wel verder dan ooit.

Hoevelen hebben in het laatste oorlogsjaar niet het verlangen geuit dat de oorlog spoedig zou aflopen. Uitgeput en voor de zoveelste keer je boeltje moeten oppakken en naar een volgend kamp gedirigeerd worden. Met nog meer vrouwen en kinderen een te kleine ruimte delen. Moeten verhuizen omdat de Japanse overheerser nu eenmaal vond dat ze dat huis nodig hadden en greep wilde houden op de Indo- Europese bevolkingsgroep. Ook die werd op elkaar gedreven. Gebrek aan privacy. Je was nooit alleen. De omvang van je wereld was tot een minimum teruggebracht. Vrijheidsberoving in de hoogste versnelling.

Geschreeuw van Japanse soldaten en hun superieuren. De hele dag door. De Japanners begonnen in 1944 te voelen dat de oorlog een verloren zaak was en werden wreder dan ooit. Voedsel werd schaarser en de ruilmiddelen raakten uitgeput. De weinige kleding inmiddels danig versleten. Alleen een sprankje hoop hielden uitgeputte lichamen overeind Hoe lang zou dit nog gaan duren? De mooiste jaren van je leven gingen zo maar voorbij. Je hield je wanhopig vast aan elk gerucht dat de oorlog spoedig voorbij kon zijn, waardoor je verlangen almaar vuriger werd.

Het brandende verlangen om je geliefden terug te zien. Het brandende verlangen naar een betere toekomst, naar een wereld van vrede en veiligheid. De vrede voelde nog heel erg ver weg.