Beau Schneider spreekt op 15 augustus bij het Indisch Monument in Den Haag

Op 23 mei van dit jaar overleed acteur Eric Schneider in een Frans ziekenhuis na een val tijdens een verblijf in zijn huis in Frankrijk. Hij was 87 jaar.
Eric Schneider werd geboren in Nederlands-Indië. Als 7-jarige jongen zag hij hoe de Japanners in 1942 Java binnenvielen. Zijn vader werd meegenomen en moest dwangarbeid verrichten aan de beruchte Birma-spoorlijn. Samen met zijn moeder en broertjes bracht de kleine Eric de oorlog door in de Japanse interneringskampen Tjihapit en Adek.

Bij de onthulling van het Indisch Monument in Den Haag in 1988 was hij de eerste in een lange rij sprekers die op 15 augustus een toespraak hield. In 2015 deed hij dat opnieuw, samen met zijn jongste zoon Beau. Dit jaar zal Beau Schneider (34) op 15 augustus alleen staan bij het Indisch Monument. ‘Voor mij wordt dit een bijzonder afscheid van Eric,’ zegt Beau, die ook acteur is.

Na het overlijden van Eric Schneider zond de publieke omroep een herhaling van de documentaire De oorlog van acteur Eric Schneider uit, die eerder in 2015 werd uitgezonden. Daarin bezoeken zijn zoons Olivier en Beau de Japanse kampen waar hun vader in zijn jeugd gevangen zat om zo meer te weten te komen wat zich destijds heeft afgespeeld. Zelf ging de acteur niet mee naar het land waar hij werd geboren. Het zou emotioneel te zwaar voor hem worden, zegt hij in de documentaire.

Lang trad Eric Schneider in zijn werk niet naar buiten over zijn kampverleden, zoals zijn broer de schrijver F. Springer dat wel deed. In 2013 schreef hij zelf twee novellen met de titel Een tropische herinnering, waarin hij stilstaat bij de atoombommen op Hiroshima en Nagaski. Dat was misschien wel een ommekeer, denkt Beau Schneider. ‘De NOS-documentaire en de herdenking in 2015 waar wij samen spraken maakten toch iets in hem los.’ Indrukwekkend was ook zijn verzoenende toon tijdens zijn optreden in de voorstelling De Indië Monologen, die zijn andere zoon Olivier produceerde. Daarin vertelde hij over zijn bijzondere samenwerking als acteur bij toneelgroep De Appel met de Japanse gastregisseur Yoshi Oida.

Beau Schneider: ‘Ik vind het een eer dat de organisatie mij heeft gevraagd om op 15 augustus te komen spreken. In mijn toespraak wil ik straks het persoonlijke verhaal vertellen van mijn vader en opa, die een paar jaar van hun leven in gevangenschap moesten doorbrengen. Wat betekende dat voor hen? En wat betekent dat voor mij? Laat ik vooropstellen dat ik mezelf niet als slachtoffer wil neerzetten. Ik voel me ook niet zo. Wel wil ik meeleven met de mensen die dat wel waren.
Daarbij wil ik de jonge mensen van nu duidelijk maken hoe belangrijk het is om te herdenken. We weten dat een oorlog nooit de moeite waard is. Hoeveel pijn, verdriet en ellende zich met dat meebrengt. Hoeveel een oorlog kapotmaakt. Dat zien we bij elke oorlog weer en toch lijken we er niet van te leren. Ik vind het mooi dat ik de kans krijg om me nu weer met die vragen bezig te houden en me daarin te verdiepen. Eric sprak niet graag over zijn kampverleden, alleen op het toneel voelde hij zich vrij om dat te doen. Nu krijg ik een podium om ons verhaal te vertellen.’

De documentaire De oorlog van acteur Eric Schneider is terug te zien op NPO Start.