Het herdenken helpt mij om mijn eigen familiegeschiedenis te begrijpen

Interview Maddy Batelaan

“Het herdenken helpt mij om mijn eigen familiegeschiedenis te begrijpen, en ook die van de rest van Indisch Nederland”

 

Sinds een paar jaar ben ik als vrijwilliger bij de herdenking betrokken. Dit jaar vroegen ze op school of ik de toespraak wilde houden. Daar hoefde ik niet lang over na te denken.
Ik had mijn speech grotendeels gebaseerd op het leven van mijn overgrootmoeder, de moeder van mijn opa. Ik vind dat ik een interessant familieverhaal heb. De familie Oppatja, mijn familie van moederskant, komt uit Indië. In de achttiende eeuw is een van mijn voorouders vanuit Kroatië als huursoldaat in het Indisch leger naar Indië vertrokken. Hij kwam uit een plaats die Opatija heet en die nog steeds bestaat. In Indië woonden ze in Soerabaja. Mijn familie is in 1953 met de boot naar Nederland gekomen. De overtocht hadden ze betaald met het geld dat ze hadden verdiend met de verkoop van hun huis. Dat vind ik een grappig verhaal, want ze woonden in een huurhuis.

Mijn opa is in januari van 2020 overleden. Daarom heb ik mijn speech herschreven. Ik heb veel toespraken uit voorgaande jaren gelezen. Ik wil proberen me wat meer op de toekomst te richten. Van mij mag de herdenking aansprekender worden voor een jonger publiek: jongeren, ouders die kinderen krijgen. Ik denk dat zoiets echt nodig is om in de toekomst te kunnen blijven herdenken.
Herdenken is om verschillende redenen belangrijk. Allereerst is het goed om respect te betonen aan de generatie die de oorlog heeft meegemaakt. Zolang zij nog leven horen we dat gewoon te doen. Het herdenken helpt mij om mijn eigen familiegeschiedenis te begrijpen, en ook die van de rest van Indisch Nederland. Ik denk dat het belangrijk is dat mensen weten waar ze vandaan komen.

Er wordt me vaak gevraagd wat ik ben. Ben je Chinees? Ben je Koreaans? Ben je Japans?
Dan zeg ik: Je bent warm. Bijna goed. Toch vind ik het ook wel een beetje stom dat ze het niet weten. Ze zien mij als een Aziatische Nederlander. Hé, je ziet er anders uit. Je hebt een ander kleurtje. Ik vind het belangrijk dat Nederland weet waarom mijn familie hiernaartoe is gekomen. En welke cultuur ze met zich hebben meegenomen. Net zoals het belangrijk is om te weten dat de Tweede Wereldoorlog niet alleen in Europa plaatsvond, maar ook aan de andere kant van de wereld. Heel lang was de oorlog in onze familie niet echt een gespreksonderwerp. Ik heb meer verhalen gehoord over de tijd dat ze net in Nederland waren aangekomen dan over de oorlog.

Ik hoop op minstens zo’n mooie herdenking als de laatste jaren. Het lijkt of het allemaal soepel verloopt, maar ik weet dat er achter de schermen heel hard wordt gewerkt om dat voor elkaar te krijgen. Het is hartverwarmend om daar een bijdrage aan te mogen leveren.