Einde Oorlog
Glodok-gevangenen bevrijd
Aan het einde van de oorlog verwacht de Japanse bezettingsmacht een invasie op Java en is alert op vijanden van binnenuit. Verdacht zijn vooral de puberale Indo-Europese jongens die tijdens de bezetting buiten het kamp zijn opgegroeid. Het is niet ondenkbeeldig dat juist deze jongeren zich tegen Japan gaan keren.
In september 1944 moeten de jongens vanaf 16 jaar zich loyaal verklaren aan de Japanse bezetter. Bij de registratie in Batavia wordt hiertegen heftig geprotesteerd. De volgende dag worden vijftig weigeraars opgepakt en komen terecht in de Glodok-gevangenis. In januari 1945 worden in West- en Midden-Java weigeraars en jongens die verdacht worden van anti-Japanse sympathieën tijdens razzia’s opgepakt. Ook zij komen uiteindelijk terecht in de Glodok-gevangenis. Velen worden mishandeld. De voeding is minimaal en de hygiënische omstandigheden zijn slecht. Van de ongeveer 650 jongens sterven er meer dan 70. Na de capitulatie worden de jongens in pick-up trucks overgebracht naar een opvangkamp in Batavia. Ze genieten van hun vrijheid en worden door mensen op straat toegezwaaid.
Ben jij mijn pappie?
Na de capitulatie van Japan wachten veel kinderen binnen en buiten de kampen op de terugkomst van hun vader. Ieder kind heeft zijn eigen herinneringen of zelfs nog geen herinneringen. Ze leren vader kennen via die ene foto, waar ze met moeder iedere avond bij bidden of waarbij moeder over hem vertelt. De verwachtingen zijn na de capitulatie dan ook hooggespannen, want hun ‘echte’ vader kan nu ieder moment het kamp inlopen. De kinderen staan op wacht en zodra er een man komt, vragen ze: ‘Ben jij een pappie’?
De vreugde is groot als vader daadwerkelijk het kamp komt binnenlopen. Zoals bij dit meisje. We zien een gelukkige hereniging. Het verdriet is groot als in plaats van vader een overlijdensbericht wordt bezorgd door het Rode Kruis. En dat gebeurde maar al te vaak.
Voor veel kinderen blijkt pappie een vreemde te zijn en helemaal niet die lieve man waarover moeder vertelde of hoe zij zich hem herinnerden. Soms is de vader door zijn eigen oorlogservaring gebroken, gewelddadig en onthecht. Na de vreugde van de hereniging, breekt een volgende fase aan: een van hechting, van elkaar opnieuw leren kennen, maar soms ook weer een van scheiding.
Anneke Blokland-van Leeuwen (81) was 6 jaar oud toen de Japanners capituleerden. Haar verhaal over de oorlog is terug te lezen op de website van het Nationaal Archief. Ze zal nooit vergeten hoe de Japanners de gevangenen – jong en oud – behandelden. ‘Als je niet diep genoeg boog, sloegen ze je met de kolf van hun geweer.’
Ben jij mijn pappie?
Na de capitulatie van Japan wachten veel kinderen binnen en buiten de kampen op de terugkomst van hun vader. Ieder kind heeft zijn eigen herinneringen of zelfs nog geen herinneringen. Ze leren vader kennen via die ene foto, waar ze met moeder iedere avond bij bidden of waarbij moeder over hem vertelt. De verwachtingen zijn na de capitulatie dan ook hooggespannen, want hun ‘echte’ vader kan nu ieder moment het kamp inlopen. De kinderen staan op wacht en zodra er een man komt, vragen ze: ‘Ben jij een pappie’?
De vreugde is groot als vader daadwerkelijk het kamp komt binnenlopen. Zoals bij dit meisje. We zien een gelukkige hereniging. Het verdriet is groot als in plaats van vader een overlijdensbericht wordt bezorgd door het Rode Kruis. En dat gebeurde maar al te vaak.
Voor veel kinderen blijkt pappie een vreemde te zijn en helemaal niet die lieve man waarover moeder vertelde of hoe zij zich hem herinnerden. Soms is de vader door zijn eigen oorlogservaring gebroken, gewelddadig en onthecht. Na de vreugde van de hereniging, breekt een volgende fase aan: een van hechting, van elkaar opnieuw leren kennen, maar soms ook weer een van scheiding.
